Cách ủ bã bánh dầu là quy trình biến bã bánh dầu thành chất dinh dưỡng hữu cơ giàu dinh dưỡng, giúp tối ưu hóa giá trị sử dụng của phụ phẩm này. Sau quá trình ủ thì bã bánh dầu không chỉ cải thiện sức khoẻ đất mà còn hỗ trợ cây trồng hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn, đáp ứng tiêu chí nông nghiệp bền vững.
1. CHUẨN BỊ NGUYÊN LIỆU VÀ DỤNG CỤ
Để ủ bã bánh dầu bằng vi sinh đạt hiệu quả cao, việc chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ là bước quan trọng đầu tiên:
Nguyên liệu chính:
Bã bánh dầu: 100 kg.
Chế phẩm vi sinh: 1 kg (loại chuyên dùng để ủ phân, chứa vi khuẩn Bacillus, nấm Trichoderma hoặc EM).
Nước sạch: Đảm bảo độ pH trung tính (6,5–7,0).
Dụng cụ:
Bạt hoặc thùng ủ có nắp đậy kín.
Xẻng hoặc dụng cụ trộn.
Nhiệt kế kiểm tra nhiệt độ (khuyến khích).
2. QUY TRÌNH Ủ BÃ BÁNH DẦU VỚI CHẾ PHẨM VI SINH
Bước 1: Trộn nguyên liệu
1. Cân 100 kg bã bánh dầu, cho vào khu vực ủ đã chuẩn bị.
2. Pha chế phẩm vi sinh với nước (1 kg chế phẩm hòa tan trong 10–20 lít nước)
3. Rưới đều dung dịch vi sinh lên bã bánh dầu, đồng thời trộn đều. Nếu chưa đạt độ ẩm 45-55% thì có thể bổ sung thêm nước sạch.
Bước 2: Ủ và kiểm soát nhiệt độ
1. Trộn đều hỗn hợp để đảm bảo vi sinh được phân bố đồng đều.
2. Đắp bạt hoặc đậy kín thùng ủ để giữ ẩm, đồng thời tránh ánh nắng trực tiếp và mưa.
3. Duy trì nhiệt độ hỗn hợp từ 40–50°C trong tuần đầu tiên để kích hoạt quá trình phân hủy.
Bước 3: Đảo trộn định kỳ
Sau 5–7 ngày, kiểm tra độ ẩm (khi nắm hỗn hợp, thấy ẩm tay nhưng không rỉ nước là đạt).
Nếu khô, bổ sung thêm nước; nếu quá ướt, thêm cám gạo để điều chỉnh.
Đảo trộn hỗn hợp mỗi 7–10 ngày để cung cấp oxy cho vi sinh vật hoạt động.
3. THỜI GIAN VÀ CÁCH KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG PHÂN Ủ
Thời gian ủ: 20–30 ngày tùy nhiệt độ môi trường và điều kiện ủ.
Kiểm tra chất lượng:
Phân ủ thành công có màu nâu sẫm, không mùi hôi, kết cấu tơi xốp.
Đo pH: Đạt mức 6,5–7,5 là phù hợp để sử dụng.
4. CÁC LỖI THƯỜNG GẶP VÀ CÁCH KHẮC PHỤC
Lỗi 1: Phân có mùi hôi thối
Nguyên nhân: Thiếu oxy hoặc ủ quá ướt.
Cách khắc phục: Đảo trộn lại, bổ sung cám gạo hoặc bột bắp để giảm ẩm.
Lỗi 2: Nhiệt độ không tăng
Nguyên nhân: Thiếu chất kích hoạt hoặc vi sinh chưa hoạt động.
Cách khắc phục: Thêm mật rỉ đường và đảo trộn đều hỗn hợp.
Lỗi 3: Phân không tơi xốp, bị vón cục
Nguyên nhân: Độ ẩm không đều hoặc thiếu đảo trộn.
Cách khắc phục: Kiểm tra độ ẩm, trộn kỹ và bổ sung chất độn.
Cách ủ bã bánh dầu bằng vi sinh không chỉ giúp tận dụng nguồn phế phẩm nông nghiệp mà còn tạo ra chất hữu cơ chất lượng cao, góp phần cải tạo đất và bảo vệ môi trường. Với quy trình rõ ràng và kiểm soát tốt, bạn có thể dễ dàng tự ủ phân tại nhà, hỗ trợ tối đa cho cây trồng phát triển khỏe mạnh.
