CYTOKININ – CHẤT ĐIỀU HÒA SINH TRƯỞNG QUAN TRỌNG TRONG NÔNG NGHIỆP
1. Cytokinin Là Gì?
Cytokinin là một nhóm hormone thực vật đóng vai trò quan trọng trong điều hòa sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Chúng có tác dụng kích thích phân chia tế bào, thúc đẩy sự phát triển của chồi, làm chậm quá trình lão hóa của lá và điều chỉnh sự phát triển của rễ.
Cytokinin tồn tại ở hai dạng chính:
• Dạng Tự Nhiên: Zeatin, Kinetin.
• Dạng Tổng Hợp: Benzylaminopurine (BA), Thidiazuron (TDZ).
2. Ưu Điểm Và Hạn Chế Của Cytokinin
✅ Ưu Điểm:
• Kích Thích Phân Chia Tế Bào, giúp cây sinh trưởng nhanh và khỏe mạnh.
• Thúc Đẩy Sự Hình Thành Chồi Và Mầm, giúp cây phát triển tán rộng, đâm nhiều nhánh.
• Làm Chậm Quá Trình Lão Hóa Của Lá, duy trì màu xanh lâu hơn, kéo dài chu kỳ quang hợp.
• Điều Chỉnh Sự Phát Triển Của Rễ, ức chế rễ chính nhưng kích thích rễ bên phát triển mạnh.
• Hỗ Trợ Quá Trình Ra Hoa Và Đậu Quả, đặc biệt có lợi cho một số loại cây trồng.
❌ Hạn Chế:
• Sử dụng quá liều có thể khiến cây ra chồi quá mức, làm mất cân bằng giữa sinh trưởng thân, lá và rễ.
• Khi áp dụng không đúng cách có thể gây rối loạn sinh trưởng, làm giảm năng suất cây trồng.
3. Tác Dụng Của Cytokinin Trong Nông Nghiệp
🌱 Trên Cây Ăn Quả:
• Thúc đẩy sự phát triển của chồi, hoa.
• Tăng tỷ lệ đậu quả, hỗ trợ quá trình nuôi trái.
🥬 Trên Rau Màu:
• Kéo dài thời gian xanh tươi, giúp cây phát triển đồng đều.
• Hạn chế quá trình lão hóa, giúp rau xanh lâu hơn.
🧪 Trong Nhân Giống Cây Trồng:
• Hỗ trợ nuôi cấy mô thực vật, kích thích tế bào phân chia nhanh chóng.
• Giúp cây con sinh trưởng khỏe mạnh, cân đối giữa chồi và rễ.
🌸 Trên Cây Hoa:
• Tăng Số Lượng Hoa, kích thích nở đồng đều.
• Kéo dài thời gian tươi sau thu hoạch.
📦 Trong Bảo Quản Nông Sản:
• Làm chậm quá trình lão hóa, giúp rau quả tươi lâu hơn khi bảo quản.
4. Cách Sử Dụng Cytokinin Hiệu Quả
🔹 Phun Lên Lá
• Pha loãng với nước theo tỷ lệ khuyến cáo của nhà sản xuất.
• Phun trực tiếp lên lá để kích thích ra chồi, kéo dài độ xanh của cây.
🔹 Nhúng Cành Giâm
• Hòa tan Cytokinin trong dung dịch rồi nhúng cành giâm vào để kích thích ra rễ.
🔹 Bôi Trực Tiếp
• Một số cây như Lan có thể bôi trực tiếp Cytokinin lên mắt ngủ để kích thích mọc chồi.
🔹 Kết Hợp Với Auxin
• Khi kết hợp với Auxin, Cytokinin giúp cân bằng sự phát triển giữa rễ và chồi, đảm bảo cây phát triển hài hòa.
💡 Kết Luận:
Cytokinin là một công cụ quan trọng trong nông nghiệp, giúp tối ưu hóa sinh trưởng cây trồng, kéo dài tuổi thọ lá, thúc đẩy ra chồi và hỗ trợ đậu quả. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, người sử dụng cần tuân thủ liều lượng khuyến cáo và kết hợp đúng cách với các yếu tố sinh trưởng khác.
